کافور اخشیدیکافور اخشیدی (متوفای ۳۵۷ق)، برده‌ای از سرزمین افریقیه بود که پادشاه مصر شد. او که در ابتدا به تدبیر امور حکومتی می‌پرداخت، پس از درگذشت حاکم مصر ابوالحسن علی بن اخشید زمام امور حکومت را به دست گرفت و در جنگ با سیف‌الدوله حمدانی به پیروزی رسید. وی سرانجام به سال ۳۵۷ قمری در ۶۵ سالگی در قاهره درگذشت. ۱ - معرفی اجمالیابومسک، کافور بن عبدالله ملقب به استاذ، از بردگان نوبه از سرزمین افریقیه و اخته بود. ابوبکر، محمد بن طغج اخشیدی او را از یکی از مردم مصر به هجده دینار خرید و چون او را دوراندیش و خردمند یافت، به خود نزدیکش کرد. سپس او را آزاد کرد و او نزد پادشاه منزلت یافت و بدو منسوب و به نام «کافور اخشیدی» شناخته شد. او هم چنان همت می گماشت تا پادشاه مصر شد؛ بدین ترتیب که پس از فوت اخشید در سال ۳۳۵ ق پسرش ابوالقاسم انوجور به فرمان الراضی خلیفه عباسی به قدرت رسید. در این زمان، کافور به بهترین وجه به تدبیر امور حکومتی انوجور پرداخت. و چون انوجور درگذشت (۳۴۹ق) برادرش ابوالحسن، علی بن اخشید به قدرت رسید و کافور هم چنان به امر نیابت سلطنت و تدبیر امور حکومتی مشغول بود. چون علی درگذشت (۳۵۵ق) کافور به تنهایی زمام امور حکومت را به دست گرفت و برفراز منبرها به نام او خطبه خوانده شد. شام و مصر و حجاز تحت حکومت او بود. کافور فردی با شهامت و زیرک بود و سیاستی نیکو داشت. او فرماندهی سپاهی را برای جنگ، سیف‌الدوله ـ که بر دمشق چیره شده بود ـ به عهده داشت و نزدیک «مرج عذرا» (در مجاورت دمشق) با سیف‌الدوله وارد جنگ شد و پیروزی چشمگیری به دست آورد. آن گاه سپاه مصر وارد حلب شد و میان دو طرف جنگ، معاهده‌ای امضا شد. شاعران، او را مدح کردند و متنبّی، او را با بهترین اشعار خود ستود. ۲ - وفاتکافور سرانجام به سال ۳۵۷ قمری در ۶۵ سالگی در قاهره درگذشت. گفته‌اند که جسد او را به بیت‌المقدس برده، در آن جا دفن کرده‌اند. ۳ - پانویس۴ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۲۸۰. رده‌های این صفحه : اخشیدیان | حاکمان عباسی | حاکمان مصر | درگذشتگان سال 357 (قمری) | شخصیت‌های قرن 4 (قمری)
|